Çinli BYD'nin Türkiye'deki yatırımları, kauçuk sektöründe önemli değişimlere yol açabilir. Sektör, döviz kuru baskısı ve maliyet artışlarıyla mücadele ederken, iç pazarda hareketlilik bekleniyor.

BYD Yatırımı ile Türkiye Kauçuk Sektöründe Beklentiler Artıyor

Çinli BYD’nin Türkiye’de yapacağı yatırımlar, kauçuk sektöründe önemli bir hareketlilik yaratabilir. Dış pazarlarda rekabet gücü zayıflayan Türkiye kauçuk sektörü, 2024’te ihraç birim fiyatında %5’e yakın bir kayıp yaşadı. Ancak BYD’nin yatırımları, iç pazarda yeni fırsatlar sunabilir.

Kauçuk, savunma sanayi, otomotiv, inşaat makineleri, medikal, tarım ve hayvancılık gibi birçok sektörde geniş bir kullanım alanına sahiptir. Elektrikli araç yatırımlarıyla büyüyen bu alan, dünya genelinde 50 milyar dolarlık bir ticaret hacmi yaratmaktadır. Türkiye’de ise kauçuk pazarı 6,5-7 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahiptir.

Kauçuk Sektöründe Dış Pazar Zorlukları

Türkiye kauçuk sektörü, 2 binden fazla firmanın faaliyet gösterdiği bir yapıya sahiptir. Ancak, döviz kuru baskısı ve artan maliyetler nedeniyle dış pazarlarda eli zayıflamıştır. Kauçuk Derneği Başkanı Özcan Doğu Kaya, BYD’nin iç pazardan tedarik ile bu yapının değişebileceğini belirtmiştir.

Kaya, “Talep olması durumunda sektör kapasitesinin bunu karşılayabilecek güçte olduğunu” ifade etmiştir. BYD’nin Türkiye’ye gelmesi, sektördeki firmalar için önemli bir avantaj olarak değerlendirilmektedir. Yerli tedarik şartlarının yüksek oranda olduğunu duyduklarını söyleyen Kaya, otomotiv sektörüne çalışan firmaların listesinin BYD’ye gönderildiğini de eklemiştir.

İhracat ve Maliyet Sorunları

Türkiye kauçuk sektörünün direkt ihracatı 4 milyar doları bulmaktadır. Avrupa’dan sonra hacimsel olarak ikinci büyük üretici konumundadır. Ancak, 2024’te sektör ihracatında bir daralma yaşanmıştır. Kaya, “Katma değerimiz, AR-GE ve markalaşmamız yeterli seviyede olmadığı için çok katma değerli üretimleri başka ülkelere bırakıyoruz” demiştir.

İstanbul Kimya ve Kimyevi Maddeler İhracatçı Birlikleri (İKMİB) kayıtlarına göre, 2024’te kauçuk sektörünün payı 1.6 milyar dolar olmuştur. Türkiye’de kauçuk hammaddesi üretilmediği için sektör, %98-99 ithalata bağımlıdır. Maliyetlerin artması, satış birim fiyatlarının düşmesine neden olmaktadır.

Avrupa Pazarındaki Durgunluk

Türk kauçuk sektörünün ihracatının %65’ini Avrupa, özellikle de Almanya oluşturmaktadır. Ancak, Almanya başta olmak üzere Avrupa otomotiv sektöründe büyük bir durağanlık yaşanmaktadır. Kaya, “Avrupa’daki bu yavaşlama 2025’te bizi olumsuz etkileyecek” demiştir.

Otomotiv üretiminde Çin’in hızlı ilerlemesi, Türk firmaları için büyük bir risk oluşturmaktadır. Kaya, “Dünyada otomotiv üretiminin Çin’e kayması bizim için büyük sıkıntı” ifadesini kullanmıştır. Türkiye’den Çin pazarına girmek oldukça zordur.

2025 Beklentileri ve Kriz Dönemleri

Doğu Kaya, 2025’te sektörün neler beklediğine dair yorumlarını paylaşmıştır. “Dünya nefesini tuttu Trump’a bakıyor. Trump kapılarını sadece Çin’e kapatmıyor” demiştir. Türk firmalarının potansiyel yaratması gerektiğini vurgulamıştır.

Kaya, “Kriz dönemleri, her zaman kötü değildir. Verimsizlerin elenmesi faydalı bile olabilir” şeklinde değerlendirmelerde bulunmuştur. Ancak, bu dönemde verimsiz firmaların elenip elenmediği konusunda endişeler bulunmaktadır.